Etna wijnen: ontdek het terroir van Sicilië’s vulkaanwijnen
Wie voor het eerst over Etna wijnen hoort, denkt misschien meteen aan de imposante vulkaan op
Een kennismaking met Zwitserse wijn
Inhoud van dit artikel:
Zwitserse wijn is een van de best bewaakte geheimen die Zwitserland heeft. het bergachtige Zwitserland staat ongeveer 15.000 ha aan wijngaarden aangeplant en produceert zon 1 miljoen hectoliter wijn per jaar. De Zwitsers drinken het grootste deel van hun wijnen namelijk zelf, slechts 1% van de productie aan Zwitserse wijn wordt geëxporteerd. Zwitsers zijn dan ook veel grotere wijndrinkers dan bijvoorbeeld Nederlanders, het gemiddelde ligt daar op 33 liter per hoofd van de bevolking per jaar. Hoewel je zou verwachten dat veel Zwitserse wijn wit is, is de productie van rode wijn bijna twee keer zo veel als witte wijn.
Fendant Wijn uit Zwitserland
Karakteristiek voor wijn uit Zwitserland is de grote diversiteit aan (eigen) druivenrassen. Totaal zijn het er meer dan 200, waarvan de meeste dus autochtoon zijn. Druivenrassen als petite arvine, cornalin en humagne heb je misschien nog nooit van gehoord maar geven hele originele, goede wijnen. Er staan ook bekendere, internationale druivenrassen aangeplant zoals pinot noir, pinot gris en syrah. Totaal bestaat 42% van de aanplant uit witte druivenrassen, met de chasselas druif aan kop. Lokaal wordt dit druivenras ook wel gutedil of fendant genoemd. Hij levert lichte, droge wijnen op die met redelijk neutrale aroma’s van licht fruit.
Maar er is nog veel meer Zwitserse wijn
Müller-thurgau is de opvolger, ook wel bekend als riesling-silvaner. Deze druif staat vooral in het Duitstalige deel van Zwitserland aangeplant. Leuk weetje is dat de benaming ‘riesling-silvaner’ eigenlijk onterecht is omdat de müller-thurgau een kruising is tussen riesling en madeleine royale. De wijnen hebben milde zuren en een licht bloemig karakter. Blauwe druivenrassen zijn qua oppervlakte dus in de meerderheid. De belangrijkste blauwe druivenrassen in Zwitserland zijn onder andere pinot noir (blauburgunder genoemd), gamay en merlot. Er wordt ook veel geëxperimenteerd met klonen en ziektebestendige hybriden. Bijzonder is dat in het Italiaanstalige Ticino de merlot druif dominant is, met een aandeel van maar liefst 85%. Laat ik dat nou nét fout hadden op het examen vorig jaar. Vergeet ik nu nooit meer!
Wijn klimaat in Zwitserland
Je verwacht het misschien niet, maar het Zwitserse klimaat is vrij gunstig voor wijnbouw. De belangrijkste wijngebieden in Zwitserland genieten namelijk van meer dan 2000 zonuren per jaar. Daarnaast heeft het grote verschil tussen dag- en nachttemperatuur een grote invloed op de kwaliteit van de druiven. Door dit verschil rijpen de druiven veel langzamer, wat gunstig is voor de ontwikkeling van allerlei aroma’s. De meeste wijngaarden liggen tegen hellingen aan, waar van sommige zeer steil zijn. Gemiddeld liggen de wijngaarden op 700 meter hoogte, maar in Valais bij Visperterminen ligt een van de hoogste wijngebieden van Europa op circa 1200 meter. De verschillen in hoogte en ligging van de wijngaarden zorgt voor een groot verschil in terroir en daarom ook verschillen in Zwitserse wijn. De temperatuur daalt namelijk met ongeveer 0,7 graden per stijging van 100 meter hoogte.
Temperende invloed van de meren
Wat daarnaast ook een grote invloed speelt op wijnbouw in Zwitserland, is de aanwezigheid van twee belangrijke meren: het meer van Genève en het meer van Neuchâtel. Deze hebben beide een matigende invloed, waardoor extreem hoge of extreem lage temperaturen niet voorkomen. De wijngaarden die om de meren heen liggen profiteren daarnaast ook nog van de warmte door de weerkaatsing van de zon. Om de soms hoge zuurgraad van Zwitserse wijn wat te compenseren, is chaptalisatie (het toevoegen van suiker) heel gebruikelijk. Ook de malolactische gisting (biologischer Säureabbau) is een diep gewortelde gewoonte om de wijnen minder scherp te doen smaken.
meer leren over wijn
Zin om dieper in het glaasje te duiken?
De online wijncursussen van Hart voor Wijn zijn laagdrempelig en maken leren over wijn leuk. Leer wijn proeven en maak kennis met de wereld vol wijn. Ontdek hoe je wijn kunt combineren bij gerechten zodat jij nog meer kunt genieten van wijn.
Iedere cursus zit vol met praktische opdrachten én natuurlijk gaan we veel proeven. Bekijk nu een gratis proefles.
Iedere cursus zit vol met praktische opdrachten én natuurlijk gaan we veel proeven. Bekijk nu een gratis proefles.
De belangrijkste wijnbouw gebieden in Zwitserland
Wijnbouw in Zwitserland kenmerkt zich vooral door kleinschaligheid. De meeste wijngaardbezitters hebben maar 1 hectare. Grote merken kent Zwitserland dan ook niet of nauwelijks, voor veel wijnboeren is wijn maken dan ook een nevenberoep. In ieder gebied in Zwitserland kun je wel een paar hectare wijngaarden terugvinden, maar het zwaartepunt van de wijnbouw ligt in het Franstalige deel van Zwitserland, in het westen en zuidwesten. De belangrijkste streek daar is Valais, in het Rhône dal. De beste wijngaarden liggen daar op steile zuidhellingen langs de rivier de Rhône, vaak op terrassen die in rotsen zijn uitgehakt. Ongeveer 33% van de Zwitserse wijn komt uit Valais (Wallis) waar vooral pinot noir, chasselas (fendant) en gamay staat aangeplant.
Er komen ook een aantal bijzondere wijnen uit Valais, onder andere van typische regionale druiven. De bedoeling is dat er een eigen appellatie wordt opgesteld genaamd AOC Valais Terroir, die voor liefhebbers van de bijzondere druivenrassen moet gaan gelden. Daarnaast komt er ook een witte gletsjerwijn uit Val d’Anniviers, een wijn die oxidatief volgens het solerasysteem is opgevoed en qua karakter doet denken aan een sherry. Andere wijngebieden in Zwitserland zijn Vaud in het westen waar naast chasselas ook wordt geëxperimenteerd met druiven als chardonnay, gewürztraminer en aligoté.
Er komen ook een aantal bijzondere wijnen uit Valais, onder andere van typische regionale druiven. De bedoeling is dat er een eigen appellatie wordt opgesteld genaamd AOC Valais Terroir, die voor liefhebbers van de bijzondere druivenrassen moet gaan gelden. Daarnaast komt er ook een witte gletsjerwijn uit Val d’Anniviers, een wijn die oxidatief volgens het solerasysteem is opgevoed en qua karakter doet denken aan een sherry. Andere wijngebieden in Zwitserland zijn Vaud in het westen waar naast chasselas ook wordt geëxperimenteerd met druiven als chardonnay, gewürztraminer en aligoté.
Zelf ook proeven?
Een echte klassieker uit Zwitserland is de Fendant du Valais, gemaakt van 100% chasselas (lokaal dus fendant genoemd). Deze wijn is perfect bij de kaasfondue of raclette. Het heeft vaak wat aroma’s van witte perzik en lindebloesem en een lichte mineralige toets. De verfrissing zorgt er voor dat de fondue en raclette wat ‘lichter’ gaan smaken. Heerlijk!
Ben je benieuwd waarom dat zo goed gaat en wil je zelf ook leren hoe je WijnSpijs kunt combineren? Misschien is onze WijnSpijs cursus wel wat voor jou!
Kirsten van Harten
Ik deel graag mijn enthousiasme en kennis over wijn zodat anderen er wat van kunnen leren. Wie wat van wijn wil weten moet vooral veel proeven. Drinken mag ook. Zolang je er maar van geniet!
meld je aan voor de nieuwsbrief
Omdat je niets meer wilt missen
WIL JE VERDER LEZEN?
Bekijk de andere blogs
Proefnotitie: Lingua Franca Estate Chardonnay 2022
Lingua Franca is een modern wijnhuis in de Eola-Amity Hills van Oregon, een streek die wereldwijd
Ontdek de Wereld van Bourgogne Wijnen: Geschiedenis, Regio’s en Trends
Bourgogne, een van de meest prestigieuze wijnregio’s ter wereld, staat bekend om zijn verfijnde en complexe